Wprowadzenie i ramy prawne

Wino w świetle prawa

Wino jest jednym z kilku towarów rolnych, które były ściśle regulowane od czasów starożytnych. Przyczyną tego jest wysoka pracochłonność produkcji, która zawsze znajdowała odzwierciedlenie w cenie wina. Z tego powodu, wino było podrabiane od czasów starożytnych. A ponieważ władca chciał utrzymać porządek w swoim kraju, aby nie stracić dochodów, zaczęły powstawać przepisy dotyczące wina.

Pierwszym z nich były tzw. prawa górskie. Służyły one zagwarantowaniu praw króla, pana feudalnego, właściciela winnicy, pracownika winnicy i konsumenta wina. Przykładowo, prawa górskie służyły również do zapewnienia sprawiedliwej kary dla złodzieja - np. grzywny, obcięcia palca lub ręki, a nawet gardła, w zależności od stopnia przewinienia. W tym celu dla wszystkich gmin winiarskich na Morawach zostały powołane specjalne sądy górskie oraz Najwyższy Sąd Górski.

W tym samym czasie istniał szereg dekretów królewskich. W 1325 r. król czeski Jan Luksemburski zarządził, że od żniw do Wielkanocy w Brnie mogą być zbierane tylko wina mieszczan brneńskich. W 1358 r. jego syn Karol IV nakazał założenie winnic w pobliżu miast królewskich, w tym Pragi, na wszystkich południowych stokach. Każdy właściciel tych działek miał rozpocząć nasadzenia w ciągu 14 dni. Jeśli tego nie uczynił, ziemia była wydzierżawiana temu, kto chciał zasadzić winnicę. Ci, którzy zasadzili winnicę byli zwolnieni z podatków przez 12 lat, a w 13 roku oddawali właścicielowi ziemskiemu 1/10 zbiorów, a królowi 30 litrów wina z każdej winnicy. Po odkryciu ilości importowanego wina, Karol IV zakazał nalewania importowanych win w 1370 roku między żniwami a 24 kwietnia każdego roku. W 1497 roku król Władysław II wydał dekret o obowiązkowej rejestracji wszystkich winnic według poszczególnych gór winnych i jednocześnie nakazał kontrolę sensoryczną jakości wina sprzedawanego w Pradze. Od 1526 r. zabronione było mieszanie win praskich z winami importowanymi. W XVI wieku w Pradze było jeszcze około 700 hektarów winnic. Winiarstwo było jednym z najbardziej dochodowych zawodów w Pradze.

Cesarz Rudolf II odkrył oszustwa podatkowe związane ze sprzedażą winnic i wina i w 1590 roku nakazał konfiskatę czeskiego wina zalewanego winem z importu. Cesarz Józef II zakończył w 1784 roku obowiązywanie indywidualnych praw górniczych na Morawach, wydając ujednolicone "Ogólne rozporządzenie winiarskie dla Margrabstwa Morawskiego".

Pierwszą ustawą winiarską dla ówczesnych ziem Korony Czeskiej była ustawa austriacka z 1907 roku, natomiast na Słowacji obowiązywała pierwsza ustawa węgierska z 1908 roku. Ustawy te przetrwały w niewielkich wariantach przez cały okres istnienia Republiki Czechosłowackiej, co oznacza, że inne przepisy obowiązywały w Czechach i na Morawach, a nieco inne na Słowacji i Rusi Podkarpackiej. Dopiero po 1948 r. nastąpiły istotne zmiany. Pierwotna ustawa winiarska została w ograniczonym zakresie przekształcona w Czechosłowacką Normę Państwową (CSN 56 7741), przepis techniczny o znacznie niższym poziomie prawnym. Miało to oczywiście wpływ na jakość win produkowanych w kolejnych latach.

Dopiero w 1995 roku powstała pierwsza nowoczesna ustawa winiarska, a w 2004 roku druga, w związku z przystąpieniem Republiki Czeskiej do UE. Przepisy unijne są nadrzędne w stosunku do przepisów krajowych, które muszą być przestrzegane.

Hierarchia w zakresie przepisów dotyczących wina

jest następująca:

  1. Rozporządzenie Rady (UE) - stosowane automatycznie we wszystkich państwach członkowskich
  2. Rozporządzenie Komisji (UE) - stosowane automatycznie we wszystkich państwach członkowskich
  3. Dyrektywy (UE) - państwa członkowskie muszą je włączyć do ustawodawstwa krajowego
  4. Ustawa o winie Republiki Czeskiej
  5. Rozporządzenie Rządu Republiki Czeskiej
  6. Dekrety Ministerstwa Rolnictwa (MoA)

W ujęciu historycznym europejskie prawo dotyczące wina rozwijało się zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG/UE) w następujący sposób:

  • 1962 pierwsze rozporządzenie (2 strony tekstu)
  • Rozporządzenie uzupełniające z 1970 r. (19 stron)
  • 1979 wydanie 2 rozporządzeń, jednego dla wina stołowego i jednego dla wina gatunkowego (łącznie 56 stron)
  • 1987 dwa rozporządzenia (w sumie 68 stron)
  • 1999 tabela i wino gatunkowe w jednym rozporządzeniu (84 strony)
  • 2007 r. dla całego rolnictwa, wino stołowe zniesione, istnieje tylko "wino" oraz wino PGI (Chronione Oznaczenie Geograficzne) i wino PDO (Chroniona Nazwa Pochodzenia) - 204 artykuły podzielone na mniejsze części.

Obecne prawodawstwo dotyczące wina

Przepisy krajowe

  • Ustawa nr 321/2004 Dz.U. o uprawie winorośli i produkcji wina
  • Rozporządzenie nr 88/2017 w sprawie wykonania ustawy nr 321/2004 Dz. U. (podstawowe rozporządzenie wykonawcze do ustawy o winie)
  • Dekret nr 80/2018 Dz. U. ustanawiający podregiony winiarskie, gminy i trasy winnic

Więcej informacji można znaleźć na specjalnej stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa: www.vinarskyzakon.cz

Przepisy europejskie:

  • Rozporządzenie Rady (WE) 1308/2013 (rozporządzenie podstawowe dla całego rolnictwa, tj. również dla sektora wina). Zastępuje ono poprzednie rozporządzenie nr 1234/2007.
  • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 606/2009 w sprawie praktyk enologicznych
  • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 607/2009 w sprawie etykietowania wina
  • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 436/2009 w sprawie rejestru winnic, deklaracji, dokumentów towarzyszących przewozowi wina oraz ksiąg rejestrowych
  • Rozporządzenie Komisji (UE) nr 203/2012 w sprawie wina ekologicznego

Więcej na tej stronie

  • Klasyfikacja - wina niemusujące
  • Klasyfikacja - shumi

Partner generalny

partner logo

Główni partnerzy

partner logo partner logo
partner logo
partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Oficiální voda

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner

partner logo

Mediální partner